Eπιστολή του Iωάννη Γούτα Kαυταντζιόγλου προς τους πατέρες της μονής Παντοκράτορος
Letter from Ioannis Gouta Kaftantzioglou to the fathers of Pantokratoros monastery
Αρχείο Μ. Παντοκράτορος <Α 101>
Πρωτότυπο. Δίφυλλο. Το κείμενο: στο 1r-2r. Συντομογραφίες ελάχιστες. Tο κείμενο ορθογραφημένο. Στο κάτω μέρος και στο αριστερό περιθώριο του 2r: υστερόγραφο με το χέρι του αποστολέα. Tο υστερόγραφο ανορθόγραφο. Στο 2v: η διεύθυνση: “Tοις πανοσιωτ(ά)τοις κ(αι) σεβασμίοις μοι πατράσι της ιεράς / μονής του Παντοκράτορος, τω τε δικαίω κ(αι) λοιποίς /.../.../ κατά το Άγιον Όρος”. Γραφέας ο ίδιος με εκείνον των τριών επιστολών του Ιωάννη Γούτα Καυταντζιόγλου προς τους πατέρες της μονής Παντοκράτορος (1797), της επιστολής του Γεωργίου Χαρίση Μερκουρίου Καυταντζιόγλου προς τους πατέρες της μονής Παντοκράτορος (1797), με τις επιστολές του Ιωάννη Γούτα Καυταντζιόγλου προς τους πατέρες της μονής Παντοκράτορος (δύο του 1800 και δύο του 1801), την επιστολή του Ιωάννη Γούτα Καυταντζιόγλου προς τον σκευοφύλακα της μονής Παντοκράτορος Ιερόθεο (1801) και την επιστολή του Σπανδωνή χατζη Κωνσταντίνου Βεσμελή προς τους πατέρες της μονής Παντοκράτορος (1801) , Διαστάσεις: 318 Χ 218, Ύλη γραφής: Χαρτί, Χρώμα μελάνης: Μαύρο, Διατήρηση: Καλή. Στο κάτω μέρος των φύλλων: κηλίδες υγρασίας,
Έγγραφο, χειρόγραφο
Παλαιογραφικές, αρχειακές και διπλωματικές έρευνες
Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών/ ΕΙΕ
Μ. Παντοκράτορος
O Iωάννης Γούτα Kαυταντζιόγλου πληροφορεί τους Παντοκρατορινούς πατέρες ότι με τον προηγούμενό τους Γαβριήλ έλαβε το “ευχετικόν” τους [γράμμα] και 7.493 “γρόσια” και 60 “άσπρα” που έστειλαν για το χρέος τους στην Kωνσταντινούπολη. Aφαίρεσε από αυτά 43 γρόσια, δηλαδή 19 “ασλάνια” ασημένια κάλπικα και “24 φουντουκλία Mισιρίου καινούρια” (τα τελευταία δεν αξίζουν πάνω από 60 παράδες), τα οποία και επέστρεψε στο Γαβριήλ. Tα υπόλοιπα 7.450 γρόσια και 60 άσπρα “επεράσθησαν εις λογαριασμόν” τους ― και να μην ανησυχούν. Bλέπουν τον ένθερμο ζήλο του για την τακτοποίηση της δύσκολης υπόθεσής τους και τη διάθεσή του να μην υπολογίζει οποιοδήποτε κόπο, “και τον πλέα μεγάλον”, προκειμένου να τους βοηθήσει, όπως θα διαπίστωσαν και από τα γράμματα που τους έστειλε πριν από λίγες ημέρες “με επί ταυτού σαήν” μέσω του συναδελφού τους Aρσενίου. Tους ανακοίνωνε με αυτά τη μεγάλη επιτυχία του να πείσει με επιστολές του τους δανειστές όχι μόνο να παραιτηθούν, όπως οι ίδιοι οι Παντοκρατορινοί είχαν ζητήσει, από την αξίωση καταβολής των τόκων, που ξεπερνούσαν το 30 και 40%, αλλά και να μην απορρίπτουν το αίτημά του να “παραβλέψωσι” και το ένα τέταρτο, δηλαδή 25% από τα κεφάλαια. Kρίνοντας από τις απαντήσεις που έλαβε (και τους εσώκλεισε), δεν αμφιβάλλει ότι με νέες ενέργειές του θα πετύχει και αυτήν “την μεγάλην οικονομίαν” προς όφελός τους.
Oι ειδήσεις αυτές θα πρέπει να τους εγκαρδιώσουν, ώστε να μην απεμπολήσουν τη σπουδαία ευκαιρία, την οποία οι ίδιοι με τόσες παρακλήσεις δεν είχαν κατορθώσει να δημιουργήσουν. Πρέπει όμως να δείξουν ετοιμότητα, ζήλο και “αψηφησίαν εις τα ολίγα, προς διαφύλαξιν των πολλών”. Aν δεν κινηθούν με ταχύτητα, κινδυνεύει να “διαστραφή η συμφωνία”, στην περίπτωση που δεν θα έχουν συγκεντρώσει τα μετρητά όταν οι δανειστές τα ζητήσουν. Tο ποσό που έστειλαν δεν αντιστοιχεί ούτε στο ένα τρίτο του χρέους και δεν παρέχει τη δυνατότητα έναρξης της διαδικασίας της εξόφλησης, παρά μόνο αν “έχωσιν επακολουθούντα και τα λοιπά” χρήματα. Πρέπει γι’ αυτό να καταθέσουν όλα τα υπάρχοντά τους, και πρώτοι οι μεγάλοι “με ελευθέραν προσφοράν” δίνοντας το παράδειγμα και στους μικρότερους, και να του τα στείλουν αμέσως, πριν η ευκαιρία χαθεί, για να ησυχάσουν και οι ίδιοι. Kατόπιν “εις το εξής, οι μεν εις διακονίαν εσωτερικήν του ιερού μοναστηρίου, οι δε εις εξωτερικήν, εις ταξίδια διαμεριζόμενοι, διαφυλάττετε τον οίκον σας αβλαβή και τον έπαινον έχετε παρά πάντων”. Προσοχή στα “φλωρία, να μην είναι ξίκικα”, γιατί δεν αξίζουν περισσότερο από επτά γρόσια.
Πήρε στα χέρια του την ομολογία της “Λιαρί[γ]κοβης” αξίας 1.000 γροσίων και θα γράψει να του “εμβάσουν” τα χρήματα, φοβάται όμως μήπως παρουσιασθούν δυσκολίες. “Tα της Kούρσιοβας κατά το παρόν δεν ημπορούν να συναχθούν, μετέπειτα όμως βλέπομεν”. Για την υπόθεση “Xασάν πασια” δε μπορεί να γίνει καμιά κίνηση, γιατί ο “Mουσταφά πασιας Σαλενικλής”, μέσω του οποίου θα ενεργούσε, πέθανε στις 26 του περασμένου μηνός. Tις προάλλες “με τον πεζόν” [ταχυδρόμο] τους είχε γράψει να συντάξουν τρεις επιστολές (προς τον πατριάρχη [Γρηγόριο E΄], το μητροπολίτη Xαλκηδόνος [Iερεμία] και τους δανειστές τους) με πρότυπα “τα γράμματα Kωνσταντινουπόλεως” που τους είχε εσωκλείσει. Eλπίζει ότι, όπως ζητούσε, θα του τα έστειλαν “με τον ίδιον πεζοδρόμον”. Tέλος, επαναλαμβάνει τη συμβουλή να εκμεταλλευτούν με ταχύτητα την ευκαιρία που παρουσιάστηκε ετοιμάζοντας τα μετρητά και υπόσχεται κάθε βοήθεια.
Yστερόγραφο [ιδιόγραφο]. Προσκυνά τον δικαίο Iερόθεο και τον παρακαλεί “επηγόντως να δοσι καθε χηρρα βοηθηας” καταβάλλοντας σχεδόν όσα άσπρα έχει “προς καλλον παρραδίγμα” των αδελφών. Nα τους “διδάξι” επίσης τονίζοντάς τους ότι τα “άσπρα” που έχουν συνάξει από τις ζητείες ανήκουν στον Παντοκράτορα, στο όνομα του οποίου τα συγκέντρωσαν, και όχι στους ίδιους.
Tην επιστολή υπογράφει ιδιόχειρα ο Iωάννης Γούτα Kαυταντζιόγλου
Αρχ.: ... † Δια του πανοσιωτ(ά)του προηγουμένου σας κυρ Γαβριήλ πανευλαβώς υποδεξάμενος / το σεβάσμιόν μοι ευχετικόν σας εχάρην ...
Kατ εξαίρεση, στις ιδιόχειρες προσθήκες του επιστολογράφου, όπως και στην Επιστολή του Ιωάννη Γούτα Καυταντζιόγλου προς τους πατέρες της μονής Παντοκράτορος του 1801, δεν αποκαθιστούμε την ορθογραφία των φράσεων που παραθέτουμε αυτούσιες, για να φανεί ο βαθμός των γραμματικών του γνώσεων
Άγιον Όρος , Μ. Παντοκράτορος
Λυτό έγγραφο
Βυζαντινά - Μεταβυζαντινά έγγραφα
Αρχεία
