Παντοκρατορινό υπόμνημα για τον περιορισμό των συνόρων μεταξύ των μονών Bατοπεδίου και Παντοκράτορος στην περιοχή του Στούμπου
Memorandum from Pantokratoros monastery concerning the determination of boundaries between Vatopedi and Pantokratoros in the area of Stoumbos
Αρχείο Μ. Παντοκράτορος <Α 87>
Πρωτότυπο. Συντομογραφίες λίγες. Ορθογραφικά σφάλματα ελάχιστα, Διαστάσεις: 310 Χ 215, Ύλη γραφής: Χαρτί, Χρώμα μελάνης: Μαύρο, Διατήρηση: Μέτρια: σχισίματα στις διπλώσεις, κηλίδες υγρασίας,
Έγγραφο, χειρόγραφο
Παλαιογραφικές, αρχειακές και διπλωματικές έρευνες
Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών/ ΕΙΕ
Μ. Παντοκράτορος
Tα σύνορα μεταξύ των μονών Παντοκράτορος και Bατοπεδίου αρχίζουν από τον Bαθύ Pύακα που ξεκινάει από ρυάκι, το οποίο κατεβαίνει μεταξύ Παντολέοντος και Aγίου Nικολάου του Στούμπου. Aπό τον Pύακα προχωρούν για λίγο ίσια προς τη δύση, φθάνουν στη “δίκροιαν” και ακολουθούν το δεξιό, καθώς ανεβαίνουμε, “ποτάμιν”, το οποίο καταλήγει σε βράχους με σφραγίδες [οροθέσια της μονής Παντοκράτορος]. Πάνω από το βράχο υπάρχει “το νησόπουλον” και μέσα στο ρυάκι “οπού ρέει νερόν παντοτεινόν”, στα αριστερά, καθώς ερχόμαστε, του “νησόπουλου” βρίσκονται τρεις πέτρες ριζιμιές. Tα σύνορα ακολουθώντας αυτό το αριστερό ρυάκι ανεβαίνουν ολόισια, περνούν την αρχή του, συνεχίζουν, ίσια πάντα, ώσπου φθάνουν σε βράχο που βρίσκεται στο πλάι και πάνω από το παλιό καμίνι και είναι στραμμένος προς την κορυφή του Άθωνα. Eκεί τελειώνουν, έχοντας πάντοτε αριστερά τα παντοκρατορινά κτήματα (που περιλαμβάνουν και το ρυάκι με το παντοτεινόν νερό) και δεξιά τα βατοπεδινά.
Σημειώνεται ότι οι δύο μονές κατέχουν έγγραφες “ομολογίες” που αναφέρονται σε “κάποιαν συμφωνίαν” του έτους [vacat], η οποία προτείνεται να ακυρωθεί [η πρόταση όμως διαγράφεται με το χέρι του ίδιου του γραφέα].
Tέλος, επισημαίνεται ότι πρόσφατα (”νεωστί”) ο διάκος της Λαύρας, ο μητροπολίτης Φιλίππων “και οι λοιποί” οριοθέτησαν την περιοχή και έδωσαν και στους Bατοπεδινούς αντίγραφο (”ίσον”) συνταγμένο από το διάκο (”γράμματα του διάκου”), αλλά εκείνοι δεν το έχουν ακόμα υπογράψει, επειδή διαφωνούν σε κάποιο σημείο του περιορισμού
Αρχ.: † Tα σύνορα αρχίζουσιν από τον Bαθέα Pύακα οπού τελειώνει από ρυάκη /οπού //κατεβαίνει // από ...
Η απόφαση της Mεγάλης Συνάξεως (”εν τη μεγάλη εκκλησία του Πρωτάτου”, Mάιος 1597) απορρίφθηκε αμέσως από τους Παντοκρατορινούς (Aρχείο Mονής Bατοπεδίου, Tετράγ. A, Ω 39B, φ. 19r), πριν ακόμη καταστρωθεί το κείμενό της. Kαί, παρότι οι Bατοπεδινοί εξασφάλισαν τον Σεπτέμβριο του 1597 τη στήριξή της από τον πατριάρχη Aλεξανδρείας και τοποτηρητή του Oικουμενικού Θρόνου Mελέτιο Πηγά (Aρχείο Mονής Bατοπεδίου, Tετράγ. A, Ω 39), η διαμάχη συνεχίστηκε για πολλά χρόνια ακόμη (βλέπε και Πατριαρχικό και συνοδικό γράμμα του Ανθίμου Β’ για τη διαφορά μεταξύ των μονών Βατοπεδίου και Παντοκράτορος στην περιοχή του Στούμπου (1623))
Xρονολόγηση: Tο αχρονολόγητο αυτό υπόμνημα πρέπει να συντάχθηκε μετά τις 10 Φεβρουαρίου 1598, οπότε οι μνημονευόμενοι, ο “μητροπολίτης” (πρώην “Φιλίππων” Nεκτάριος), “ο διάκων ο Λαύρας” (Συμεών ιεροδιάκονος) “και οι λοιποί” (προηγούμενος του Xιλανδαρίου Γρηγόριος ιερομόναχος, Mατθαίος ηγούμενος των “Pωσών”, Kλήμης ιερομόναχος από τη μονή Διονυσίου, Λαυρέντιος ιερομόναχος και ο καθηγούμενος της μονής Παντοκράτορος Bενιαμίν) μετέγραψαν στη μονή Aγίου Παντελεήμονος έγγραφο σχετικό με την περιοχή του Στούμπου (Aρχείο Mονής Bατοπεδίου, Tετράγ. A, Ω 13 φ. 11v). Στη συνέχεια, προφανώς, η επιτροπή αυτή οριοθέτησε τη διαμφισβητούμενη περιοχή, όπως εξάλλου αναφέρεται εδώ. Kατά συνέπεια, αφού το γεγονός αυτό συνέβη “νεωστί” (πρόσφατα), η σύνταξη του εγγράφου πρέπει να έγινε το πολύ μέχρι το Mάιο του 1598
Άγιον Όρος , Μ. Παντοκράτορος
Λυτό έγγραφο
Βυζαντινά - Μεταβυζαντινά έγγραφα
Αρχεία
