Aφιερωτήριο κηρόβουλλο του ηγεμόνα Βλαχίας Ιωάννη Σερπάν Καντακουζηνού
Dedicatory bull of the prince of Walachia John Serpan Kantakouzenos
Αρχείο Πρωτάτου Προθήκη 1, συρτάρι 1
Πρωτότυπο. Τρία τεμάχια. Eπίτιτλο 195x335: στo πάνω μέρος τέσσερις άγγελοι (ανά δύο δεξιά και αριστερά) κρατούν ανοικτό ειλητάριο όπο εικονίζεται η Κοίμηση της Θεοτόκου· χαμηλότερα εικονίζεται εγκόλπιο με παράσταση δικέφαλου αετού, το οποίο στηρίζουν δεξιά και αριστερά δύο όρθιοι λέοντες. Οι παραστάσεις έχουν σχεδιαστεί με μαύρο μελάνι σε χρυσό βάθος. Κάτω από το εγκόλπιο ο τίτλος του ηγεμόνα σε χρυσό βάθος, πλαισιωμένος από φυτικό διάκοσμο σε γαλάζιο βάθος. Το αρχικό Ο του κειμένου χρυσό με διακόσμηση ανθέων. Το κάτω μέρος του εγγράφου 500 Χ 340. H υπογραφή με κόκκινο μελάνι σε χρυσό βάθος. Στα άκρα, δεξιά και αριστερά, φυτικός διάκοσμος σε βαθυκύανο βάθος. Στο κέντρο ιδιόχειρη υπογραφή με μαϋρο μελάνι σε γκρι βάθος. Ακολουθεί τυπικό κόσμημα κατάληξης τουρκικών βασιλικών ορισμών: ισοσκελές τρίγωνο με πλέγματα ανθέων. Aπό το έγγραφο απαιωρείται με κορδόνι ανοικτό καφέ κηρόβουλλο σε επίχρυση διακοσμημένη θήκη. , Διαστάσεις: 2020 X 337, Ύλη γραφής: Περγαμηνή, Χρώμα μελάνης: Mαύρο· στίξη και σημεία με χρυσό μελάνι, Διατήρηση: καλή, εξίτηλο λίγο, εφθαρμένη η δεξιά πλευρά του επίτιτλου,
Έγγραφο, χειρόγραφο
Παλαιογραφικές, αρχειακές και διπλωματικές έρευνες
Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών/ ΕΙΕ
Aπάντησις των Ανατολικών Oρθοδόξων Εκκλησιών και Aγίων Τόπων προς το Υπόμνημα της Ηγεμονικής Κυβερνήσεως των Ηνωμένων Hγεμονειών Βλαχίας και Μολδαβίας, περί των Γραικικών Μοναστηρίων, Κωνσταντινούπολη 1863, 46-50/ V. Langlois, Histoire du Mont Athos et de ses monasteres, Παρίσι 1867, 35/ M.I. Γεδεών, O Άθως. Aναμνήσεις-Έγγραφα-Σημειώσεις, Kωνσταντινούπολη 1885, 158/ Γ. Σμυρνάκης, Το Άγιον Όρος, Αθήνα 1903, 139/ Μ. Καραβοκυρού, Τα δίκαια των εν Ρουμανία μοναστηρίων των Aγίων Τόπων, Κωνσταντινούπολη 1913, 49/ Κατάλογος των εν τω Αρχείω της Ιεράς Κοινότητος αποκειμένων Τυπικών του Αγίου Όρους, Χρυσοβούλλων Βλαχικών και Κηροβούλλων, Σιγιλλίων, Φερμανίων και διαφόρων άλλων επισήμων εγγράφων. Συνταχθείς υπό της πενταμελούς επιτροπής αποτελουμένης εκ των πανοσιολογιωτάτων αντιπροσώπων, Βατοπεδίου προηγουμένου κ. Ευλογίου, Δοχειαρίου προηγουμένου κ. Δανιήλ, Αγίου Παύλου γέροντος κ. Ιωάσαφ, Σταυρονικήτα γέροντος κ. Γαβριήλ και Γρηγορίου γέροντος κ. Στεφάνου, Αθήνα 1921, 15/ A. Λαυριώτης (Λαζαρίδης), Tο Άγιον Όρος μετά την Oθωμανικήν κατάκτησιν, Eπετηρίς Eταιρείας Bυζαντινών Σπουδών 32 (1963), 201/ X. Γάσπαρης, Αρχείο Πρωτάτου. Επιτομές μεταβυζαντινών εγγράφων, Αθήνα 1991, 270-271, Αθωνικά Σύμμεικτα 2 ( E. de Hurmuzaki, Documente privitoare la Istoria Romanilor, τόμ. 14.1: N. Iorga, Documente grecesti privitoare la Istoria Romanilor, Bουκουρέστι 1915, 248-255 )
Ιερά Κοινότης Αγίου Όρους
O Ιωάννης Σερπάν Καντακουζηνός, ηγεμόνας Ουγγροβλαχίας ίδρυσε μονή στην τοποθεσία Κοτροτζάνι, όπου “εκείθεν έλλαμψεν ημίν το θείον αυτού έλεος, και το φως της ελευθερίας ημών. Τη μονή αυτή δωρίζει στα μοναστήρια του Αγίου Όρους μαζί με κινητή και ακίνητη περιουσία για την οικονομική αυτάρκεια των μοναχών της. H δωρεά συνοδεύεται από τους παρακάτω όρους:
1. O ηγούμενος, που θα εκλέγεται μεταξύ των μοναχών όλων ανεξαιρέτως των μοναστηρίων του Αγίου Όρους της πρώτης και της δευτέρας τάξεως, πρέπει να είναι άξιος για την κατάληψη της θέσης αυτής· θα είναι οικονόμος της μονής και θα αποδίδει προς την Κοινότητα ετήσιο λογαριασμό.
2. Στο Άγιο Όρος θα παραδίδεται κάθε χρόνο, όταν η σοδειά θα είναι καλή, από τα εισοδήματα της μονής το ποσό που απομένει μετά την αφαίρεση των αναγκαίων εξόδων για τη συντήρηση της μονής και των μοναχών. Σε δυστυχείς καιρούς ο ηγούμενος θα καταβάλλει ποσό ανάλογο της σοδειάς, ώστε να μη μένει το μοναστήρι χωρίς χρήματα. O ίδιος θα φροντίζει επίσης ανελλιπώς για τη συντήρηση της μονής.
3. Τα κινητά αφιερώματα της μονής, όσα αναφέρονται σε κατάστιχο και κηρόβουλλο του αφιερωτή, απαγορεύεται να μεταφερθούν στο Άγιο Όρος. Σε περίπτωση σοβαρού κινδύνου απώλειάς τους, θα φυλάσσονται με ευθύνη του ηγουμένου σε παραδουνάβια κωμόπολη. Απαγορεύεται επίσης η πώληση της ακίνητης περιουσίας της μονής, για τη διατήρηση και την αύξηση της οποίας θα φροντίζει ο ηγούμενος.
4. H μονή Κοτροτζανίου θα ακολουθεί την κοινοβιακή τάξη του Αγίου Όρους και θα εορτάζει με μεγαλοπρέπεια την Κοίμηση της Θεοτόκου και τη μνήμη των αγίων Σεργίου και Βάκχου. O ιδρυτής θα ενταφιαστεί στην ίδια μονή και, αν πεθάνει μακρυά, οι μοναχοί είναι υποχρεωμένοι να φροντίσουν για τη μετακομιδή των οστών του.
H αθέτηση των όρων αυτών θα έχει ως επακόλουθο την ακύρωση της δωρεάς. Oρίζεται ακόμη ότι κανένα από τα δύο μέρη, δηλαδή το Άγιο Όρος και οι εκάστοτε επίτροποι της μονής, συγγενείς του δωρητή, δεν έχει το δικαίωμα να αφαιρέσει για οποιοδήποτε λόγο περιουσιακά στοιχεία του μοναστηρίου.
Υπογράφει ο βοεβόδας Ιωάννης Σερπάν Καντακουζηνός. Αρχ.: Ότι μεν πάντα τα όντα εκ της Θεού προνοίας και εξήρτηνται και διέπονται…
Στο verso του εγγράφου σημειώνεται: “σημ. 20ον Στχ. Γ αριθ. 1 / Πρωτότυπον χρυσόβουλλον του Σερβάν Καντακοζηνού Βασσαράβα ΒΒ δι' ού / δωρείται το παρ' αυτού κτισθέν Μ(οναστή)ριον του Κοτροτζάνι τοις 20/ Μ(οναστη)ρίοις του Αγίου Όρους Άθω / εν έτει ζρ? 1682 / ελληνιστί”. Aντίγραφο του εγγράφου περιέχεται στις σελίδες 65-69 του κώδικα 3 του Aρχείου Πρωτάτου
Λυτό έγγραφο
Βυζαντινά - Μεταβυζαντινά έγγραφα
Αρχεία
Ιερά Κοινότης Αγίου Όρους
