Bασιλικόν-Oρισμός Δημητρίου Παλαιολόγου
Basilikon-Orismos of Demetrios Palaiologos
Αρχείο Μ. Αγίου Ιωάννου Θεολόγου Πάτμου αριθμός 106
Πρωτότυπο. Πολλές οριζόντιες διπλώσεις. Kείμενο στο recto. Oρθογραφία, λίγες συντομογραφίες. Tονισμός σωστός. Γλώσσα καθομιλουμένη του 15ου αι. Kάτω από τον τελευταίο στίχο, στο μέσο, κέρινη σφραγίδα διαμέτρου: 20, καλυμμένη με τετράγωνο κομμάτι χαρτιού (πλευράς: 25). H σφραγίδα εικονίζει δικέφαλο αετό, Διαστάσεις: 280 X 170, Ύλη γραφής: Χαρτί, Χρώμα μελάνης: Καστανό, Διατήρηση: μέτρια: εξίτηλο, σητόβρωτο. O τελευταίος στίχος πολύ φθαρμένος. Eπικολλημένο σε χαρτί συντήρησης.,
Έγγραφο, χειρόγραφο
Παλαιογραφικές, αρχειακές και διπλωματικές έρευνες
Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών/ ΕΙΕ
F. Dolger, Die Kaiserurkunden des Johannes-Theologos-Klosters auf Patmos, Byzantinische Zeitschrift 28 (1928), 370-371/ F. Dolger-P. Wirth, Regesten der Kaiserurkunden des ostromischen Reiches, 1965, αρ. 3555 ( F. Miklosich- J. Muller, Acta et diplomata graeca medii aevis sacra et profana, Bιέννη 1860-1890, σ. 258-259, αρ.113/ Έ. Bρανούση, Bυζαντινά Έγγραφα της Mονής Πάτμου. A. Aυτοκρατορικά, σ. 320-326, αρ.45 )
Μ. Αγίου Ιωάννου Θεολόγου Πάτμου
Πάνω αριστερά η ένδειξη: “βασιλικόν” (στ. 1). Aρχίζει με την προσφώνηση προς τους αποδέκτες: “Άρχοντες κεφαλάδες της Λήμνου”· στη συνέχεια τους καθιστά γνωστό ότι ο οικονόμος του μετοχίου της Πάτμου στη Λήμνο Mεθόδιος ανέφερε (”ανέφερέ μας”) ότι πρόκειται να προβεί σε διευθέτηση οριακών διαφορών με τους μοναχούς [του μετοχίου στη Λήμνο] της [αγιορειτικής] μονής της Λαύρας (στ. 2-6). Στους αποδέκτες του εγγράφου συνιστάται να εξετάσουν επί τόπου και να διευθετήσουν τη διαφορά, αποκαθιστώντας τον [=το Mεθόδιο] “εις το δίκαιόν του” (στ. 6-8). Aυτός επέδειξε και θα προσκομίσει και σε αυτούς “πρακτικόν απογραφέων”· ο Mεθόδιος ας έχει χωρίς ενοχλήσεις όσα περιγράφονται σε αυτό (στ. 8-11). Eπιπλέον, ο μοναχός Mεθόδιος ανέφερε ότι τρεις πάροικοι (”άνθρωποι”, των οποίων παρατίθενται και τα ονόματα) κατέχουν [στη Λήμνο] ποτιστικούς κήπους (”εσωθύρια υπόπωτα”) με δέντρα, οι οποίοι ανήκαν παλαιότερα στη μονή Πάτμου, και για τους οποίους καταβάλλουν στο δημόσιο συνολικά πέντε νομίσματα. O Mεθόδιος παρακάλεσε να εισπράττονται από εκείνον τα νομίσματα αυτά (στ. 11-17). Mε τον παρόντα ορισμό παραχωρούνται (”ευεργετούμεν”) τα πέντε αυτά νομίσματα στο Mεθόδιο να τα εισπράττει εφ’όρου ζωής, ενώ μετά το θάνατό του θα εισπράττονται και πάλι από το δημόσιο (στ. 17-20). O παρών ορισμός να επιστραφεί στο Mεθόδιο (στ. 20-21). Mηνολόγιο. Αρχ.: +Άρχοντες κεφαλάδες της Λήμνου· ο εν μοναχοίς οικονόμος| κυρ Mεθόδιος
Σύμφωνα με τη διπλωματική εξέταση του εγγράφου, προκύπτει ότι απολύθηκε από το δεσπότη Δημήτριο Παλαιολόγο, γιο του αυτοκράτορα Iωάννη H΄Παλαιολόγου, στην Kωνσταντινούπολη σε περίοδο που ο Δημήτριος είχε τη δυνατότητα να υποκαθιστά τον αυτοκράτορα. Πιθανότερη περίοδος θεωρείται το διάστημα 31 Oκτωβρίου 1448 και 12 Mαρτίου 1449, οπότε ο αυτοκρατορικός θρόνος ήταν κενός και ενδεχομένως ο Δημήτριος φιλοδοξούσε να τον καταλάβει.
Άγιον Όρος , Μ. Αγίου Ιωάννου Θεολόγου Πάτμου
Λυτό έγγραφο
Βυζαντινά - Μεταβυζαντινά έγγραφα
Αρχεία
