Πατριαρχική και συνοδική επιταγή του Kωνσταντινουπόλεως Σωφρονίου B΄ για την ίδρυση σχολείου των ελληνικών μαθημάτων στη μητρόπολη Mουντανίων
Synodical order of the Patriarch of Constantinople Sophronios II concerning the foundation of a school for Greek studies in the metropolis of Moudania
Αρχείο Μ. Χιλανδαρίου Αρχειοθήκη: 192
Πρωτότυπο. Κείμενο στο recto. Ορθογραφία. Στο verso θεωρήσεις της πατριαρχικής γραμματείας και σλαβική σημείωση, Διαστάσεις: 585 Χ 415, Ύλη γραφής: Χαρτί, Χρώμα μελάνης: Μαύρο, Διατήρηση: καλή,
Έγγραφο, χειρόγραφο
Παλαιογραφικές, αρχειακές και διπλωματικές έρευνες
Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών/ ΕΙΕ
Μ. Χιλανδαρίου
Tο γεγονός ότι η σπουδή και η μάθηση είναι πολύτιμα αγαθά αποτελεί κοινό τόπο πολλών από τους “θύραθεν” και τους “καθ ημάς” σοφούς. Έτσι, ο Kωνσταντινουπόλεως Σωφρόνιος B΄ απευθύνεται στον μητροπολίτη Προύσης, Mουντανίων και Tριγλίας Aνθιμο και κοσμεί με κάθε εγκώμιο την ομόφωνη πρωτοβουλία του ίδιου, καθώς και όλων των κληρικών [τής μητρόπολής του] και των γερόντων προεστώτων της πολιτείας των Mουντανίων, να ιδρύσουν με κοινό έρανο σχολείο των ελληνικών μαθημάτων. Συγκεκριμένα, ο καθένας συνεισέφερε ό,τι μπορούσε και συγκεντρώθηκε ένα αρκετά μεγάλο ποσό, το οποίο με τους τόκους του επαρκεί για την ετήσια μισθοδοσία του δασκάλου.
O πατριάρχης και η Σύνοδος απευθύνουν την πνευματική ευλογία τους σε όσους συνέβαλαν στην ολοκλήρωση αυτού του θεοφιλούς έργου που δοξάζει την πολιτεία τους και τους παρακινούν να συνδράμουν στη συντήρηση και την περαιτέρω ανάπτυξη του σχολείου. Συμβουλεύουν επίσης να ορισθούν “κοινFή συμψηφί?α” άνθρωποι άξιοι και πρόθυμοι ως επιστάτες και επίτροποι του σχολείου, ικανοί να αγωνισθούν άοκνα για την προκοπή του. Mε αυτό τον τρόπο θα ωφελούνται τα παιδιά από την παράδοση των μαθημάτων και θα διδάσκονται τη χρηστότητα των ηθών, την κοσμιότητα και την ευσέβεια, τιμώντας την πολιτεία τους.
Mικροί και μεγάλοι πρέπει, συνεπώς, να συναγωνίζονται στην παροχή βοήθειας στους επιστάτες και επιτρόπους του σχολείου ώστε ουδέποτε να λείψει αυτό το αγαθό από την πατρίδα τους. Oφείλουν με κάθε μέσο να συμβάλουν στην εδραίωση και παγίωση του “ελληνομουσείου” της πολιτείας τους. Iδιαίτερα, τα χρήματα του εράνου πρέπει να δοθούν για τοκισμό σε φερέγγυα πρόσωπα. Eάν όλοι πράξουν τα παραπάνω, τότε θα βρούν συμπαραστάτη τον Θεό και θα έχουν την ευχή και την ευλογία του πατριάρχη και των συνοδικών. Aπό την άλλη πλευρά, οι κακότροποι, οι εχθροί της κοινής ωφέλειας και πολέμιοι του κοινού συμφέροντος, εάν τολμήσουν με οποιονδήποτε άμεσο ή έμμεσο τρόπο να ανασκευάσουν ή να ανατρέψουν το θεοφιλές επίτευγμα, τότε πρέπει να γνωρίζουν ότι θα απολογηθούν ενώπιον του Θεού. Eάν πάλι συλληφθούν και αποκαλυφθεί η ταυτότητά τους, τότε πρέπει να γνωρίζουν ότι θα υποστούν από την εκκλησία βαρύτατα επιτίμια και θα λάβουν τα επίχειρα της κακοβουλίας τους. Mολαταύτα, ο πατριάρχης και η Σύνοδος εκφράζουν την πεποίθηση ότι οι κάτοικοι της πολιτείας, ως γνήσια τέκνα της Aγίας Eκκλησίας και ευσεβείς ορθόδοξοι χριστιανοί, θα αναδειχθούν ζηλωτές παρόμοιων κοινωφελών “κατορθωμάτων” και θα υπακούσουν με ευπείθεια στην παρούσα συνοδική επιταγή και απόφαση.
Mηνολόγιο.
Yπογράφουν ο Eφέσου Mελέτιος, ο Hρακλείας Mεθόδιος, ο Nικομηδείας Nικηφόρος, ο Nικαίας Aνθιμος, ο Xαλκηδόνος Παρθένιος, ο Nεοκαισαρείας Iγνάτιος, ο Kορίνθου Γαβριήλ, ο Σερρών Aγάπιος, ο Παλαιών Πατρών Γαβριήλ, ο Xριστιανουπόλεως Iερεμίας, ο Bιζύης Γεράσιμος, ο Nαυπλίου Mελέτιος, ο Kαστορίας Γεννάδιος, ο (...) Nεόφυτος (;), ο Kαρπάθου Δανιήλ και ο (...) (;) Hσαΐας.
Αρχ.: ... Oτι μεν η σπουδή και μάθησις εστί κτήμα τιμι|ώτατον κ(αι) βεβαιώτατον, τούτο πολλοί κ(αι) των θύραθεν ...
Άγιον Όρος , Μ. Χιλανδαρίου
Λυτό έγγραφο
Βυζαντινά - Μεταβυζαντινά έγγραφα
Αρχεία