Γράμμα των επιστατών της Κοινότητας προς τους επιτρόπους του Αγίου Όρους στην Κωνσταντινούπολη
Letter from the supervisors of the Community to the epitropoi of Mount Athos in Constantinople
Αρχείο Πρωτάτου Kώδικας 3 (παλαιοί αριθμοί: 5 και 2ζ)
Έγγραφο, χειρόγραφο
Παλαιογραφικές, αρχειακές και διπλωματικές έρευνες
Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών/ ΕΙΕ
Ιερά Κοινότης Αγίου Όρους
Οι επιστάτες της Κοινότητας με γράμμα τους αναφέρουν στους επιτρόπους της Κωνσταντινούπολης τα ακόλουθα:
α) Έλαβαν το γράμμα τους της 18ης του προηγούμενου μήνα, το οποίο μετέφερε ο προηγούμενος Βατοπεδινός ναζίρης.
β) Έχουν ήδη στείλει τρεις ενσφράγιστες αποδείξεις σχετικά με τις αντίστοιχες ελεημοσύνες που είχαν ήδη λάβει, δηλαδή του μακαρίτη Κυριαζάκη, του ιερομόναχου Παρθενίου και της Ειρήνης, καθώς και κάποιου Ρούσσου από το χωριό Σκοπός.
γ) Τα μπεγιάζια, τα οποία δεν είχαν σταλεί, γιατί ήταν ασφράγιστα, από μερικά μοναστήρια, αποστέλλονται τώρα με τον ηγούμενο της μονής Ξενοφώντος Παΐσιο.
δ) Τα επτά πουγγιά και 350 γρόσια που είχε εισπράξει η Κοινότητα ως δάνειο από τη Χατζη-Αποστολάκαινα στη Θεσσαλονίκη, θα αφαιρεθούν από τα 70 πουγγιά χρέος της Κοινότητας στην Κωνσταντινούπολη. Κατά συνέπεια στα 30 μπεγιάζια που αποστέλλονται θα συμπληρωθεί ποσό ύψους 62 πουγγιών και 150 γροσίων, αφού πρώτα ενημερωθούν οι προεστώτες του Αγίου Όρους που βρίσκονται στην Κωνσταντινούπολη. Η Μεγάλη Σύναξη ζητά επίσης από τους επιτρόπους να σταλεί αναλυτικό κατάστιχο με το χρέος της στην Κωνσταντινούπολη για να ενημερωθεί ο κώδικας της Κοινότητας.
ε) Μετά από πολλές συγκεντρώσεις η Μεγάλη Σύναξη αποφάσισε να μη δεχτεί τα 15 πουγγιά του Παρθενίου [Λαυριώτη] ως χρέος της Κοινότητας. Το χρέος αυτό οφείλει να το εξοφλήσει η μονή της Λαύρας ως εγγυήτρια του Παρθενίου, ο οποίος είχε υποσχεθεί ότι σε περίπτωση που προέκυπτε νέο χρέος θα το εξοφλούσε ο ίδιος
στ) Παρακαλούν τους επιτρόπους να φροντίσουν, όσο είναι δυνατό, για την εξόφληση του χρέους της μονής Κωνσταμονίτου στη Θεσσαλονίκη, ύψους 12 πουγγιών, γιατί το επιτόκιο είναι μεγάλο (20%).
ζ) Περιμένουν να φθάσει στη Θεσσαλονίκη ο μουμπασίρης για να προχωρήσουν στην εξόφληση του χρέους της Κοινότητας προς τους Τούρκους, ύψους 15 πουγγιών.
η) Ζητούν να ενεργήσουν οι επίτροποι ώστε ο Χοτζά Ορχάνης να στείλει στον αγά του Αγίου Όρους γράμμα ενημερώνοντάς τον ως προς το ύψος του μισθού του· ανάλογο γράμμα ζητούν να σταλεί και προς την Κοινότητα του Αγίου Όρους, με το οποίο θα διορίζει ως υπεύθυνους για τη μισθοδοσία τους επιστάτες, πριν ο αγάς απαιτήσει μεγαλύτερο μισθό.
θ) Προτείνουν να εγκριθεί ως ηγούμενος της μονής Κοτροτζανίου ο ιερομόναχος που είχε φθάσει στο Άγιο Όρος εκ μέρους του Μιλκοβάνου ηγουμένου Βατοπεδινού. Ο υποψήφιος υπόσχεται να καταβάλλει στην Κοινότητα ετήσιο ενοίκιο 10 πουγγιά και μάλιστα να προεξοφλήσει αμέσως 5 πουγγιά. Πρόκειται επίσης να στείλουν στην Κωνσταντινούπολη με την πρώτη ευκαιρία και τα συστατικά γράμματα προς τους επιτρόπους Βλαχίας και Μολδαβίας, καθώς και αυτά προς τους ηγεμόνες και τους μητροπολίτες των περιοχών αυτών για τον ίδιο υποψήφιο.
ι) Ζητούν από τους επιτρόπους σαφείς διευκρινίσεις ως προς τα χρέη που περιέχονται σε καταστιχάκι, γιατί δεν συμφωνούν με αυτά που οι ίδιοι οι επίτροποι τους είχαν αναφέρει σε γράμμα τους στις 5 Αυγούστου. Στο γράμμα αυτό, για παράδειγμα, ανέφεραν χρέος προς το δραγουμάνο 2.558 γρόσια, προς το Χατζη-Νικολό 3.600 γρόσια, προς το γραμματικό του κοινού 800 γρόσια και για τον “μποχτζάν και εβέλ-ταξίτι των χαρατζίων” 590 γρόσια, σύνολο δηλαδή χρέους 7.548 γρόσια. Στο καταστιχάκι, αντίθετα, δεν αναφέρεται κανένα από τα παραπάνω ποσά, αλλά μόνο ότι έχει μείνει χρέος από τα περυσινά χαράτζια 2.844 γρόσια και από τα προπέρσινα χαράτζια μαζί με το αγαλίκι 4.500 γρόσια, σύνολο δηλαδή χρέους 7.344 γρόσια. Η Μεγάλη Σύναξη υποθέτει ότι πρόκειται για τα ίδια χρέη, αφού το συνολικό ποσό και στους δύο λογαριασμούς είναι σχεδόν ίδιο.
ια) Πληροφορούν, τέλος, τους επιτρόπους ότι η Κοινότητα έχει ήδη επιβάλει στις 20 μονές εισφορά συνολικού ύψους 15 πουγγιών, εκτός από τη συνηθισμένη ετήσια των 30 πουγγιών.
Αρχ.: Μετά δε την έρευναν της υπέρ τι άλλο ημίν εφετόν και ευκταίον ποθεινοτάτης υμών υγείας, δηλοποιούμεν…
Η χρονολόγηση έγινε με βάση το έγγραφο που ακολουθεί στις σελίδες 127-128 του ίδιου κώδικα, το όποιο αφορά την ίδια υπόθεση
Κώδικας αντιγράφων
Βυζαντινά - Μεταβυζαντινά έγγραφα
Αρχεία
Ιερά Κοινότης Αγίου Όρους
