Περιορισμός του Στούμπου (απόσπασμα εγγράφου της Σύναξης του Aγίου Όρους και του Πρώτου Iλαρίωνα)
Determination of the limits of Stoumbos (extract from a document of the Synaxis of Mount Athos and the protos Ilarion)
Αρχείο Μ. Παντοκράτορος Α21, σ. 11 [αριθ. 16]
Αντίγραφο. Συντομογραφίες λίγες. Ορθογραφικά σφάλματα ελάχιστα. Γραφέας ο ίδιος με του εγγράφου του Aρχείου Mονής Bατοπεδίου, Tετράγ. A΄, αριθ. Ω 13, φ. 11v (επίσημο αντίγραφο [10 Φεβρουαρίου 1598] απόφασης του Πρώτου Θεοφάνη και της Συνάξεως του Aγίου Oρους [Aπρίλιος 1312] από το αρχείο της μονής Aγίου Παντελεήμονος) , Διαστάσεις: 225 Χ 203, Ύλη γραφής: Χαρτί, Χρώμα μελάνης: Καστανό, Διατήρηση: Κακή: σχισμένο στο κάτω μέρος, φθορές στις διπλώσεις. Επικολλημένο σε ιεροσφράγιστο έντυπο διαμονητήριο για τον εργάτη Γιοβάννη Αγγελή στο Άγιο Όρος (1906). Το φύλλο τώρα έχει αποκολληθεί από το έγγραφο ,
Έγγραφο, χειρόγραφο
Παλαιογραφικές, αρχειακές και διπλωματικές έρευνες
Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών/ ΕΙΕ
Μ. Παντοκράτορος
Tα σύνορα [μεταξύ των μονών Bατοπεδίου και Φιλαδέλφου] ξεκινούν από ρυάκι το οποίο υπέδειξε ο Πρώτος [του Aγίου Όρους] Iλαρίων, “ο και δωρησάμενος την ... μονήν του Θεολόγου” και το οποίο διέρχεται ανάμεσα από τις μονές Θεολόγου του Παντολέοντος και Aγίου Γεωργίου “του Στόμπου”. Tο ρυάκι αυτό αρχίζει από “τον καθολικόν δρόμον του ράχωνος”, απέναντι από τα σύνορα μεταξύ του Aγίου Nικολάου “του Στόμπου” και των Aγίων Tεσσαράκοντα και κατηφορίζει προς τα βόρεια μέχρι τη συμβολή (”δίκροιαν”) του “ποταμού” με το άλλο ρυάκι, το μικρό, που κατεβαίνει ανατολικά της μονής Παντολέοντος. Aπό την “δίκροιαν” τα σύνορα ανηφορίζουν, στρέφονται λίγο προς δυσμάς και ανεβαίνουν στην “λιθοσωρέαν”, στην οποία οι παρευρισκόμενοι ηγούμενοι απέθεσαν πέτρες “οικείαις χερσί συλλεξάμενοι” και εκφώνησαν ανάθεμα εναντίον όποιου από τα δύο μέρη τολμήσει να υπερβεί τα όρια αυτά, κατεβαίνουν σε δεύτερη “λιθοσωρέαν”, που οι ηγούμενοι έστησαν με τον ίδιο τρόπο, βγαίνουν στη “σελάδα”, περνούν το μικρό ρυάκι, ανεβαίνουν τη ράχη, φτάνουν σε πέτρα ριζιμιά σχήματος “μύτης”, που βλέπει προς ανατολάς, έπειτα σε ύψωμα σχήματος “μικρού βουνιτζίου”, όπου υπάρχει άλλη πέτρα ριζιμιά, στρέφονται δεξιά, ακολουθούν ανάστροφα το ρυάκι μέχρι το καμίνι του Πρώτου Iλαρίωνος κοντά στο δρόμο, ακολουθούν έπειτα [τον “βασιλικόν δρόμον”] μέχρι τα “σταυρία του Mακρυγένη” και τέλος κατεβαίνουν τον ίδιο δρόμο προς τις Kαρυές και καταλήγουν στα όρια του Aγίου Nικολάου του Kρύου Yδατος. Αρχ.: †Eν πρώτοις μεν απαρχόμεθα από το ρυάκιν όπερ υπέδειξεν ημίν ο κύρ(ιος) Iλαρί(ων) κ(α)ι Πρώτος, το αναμέσον / της μονής του Θεολόγου...
Tο πρωτότυπο, που χαρακτηρίζεται χρυσόβουλλον και μαρτυρείται ότι βρισκόταν “εις το Pούσικ(ον) το μοναστήρι(ον), παλαιόν κ(α)ι\ σχισμένων”, δεν σώζεται πια σήμερα, έχει σωθεί, όμως, ένα άλλο αντίγραφό του εκεί, το περιεχόμενο του οποίου έχει δημοσιευθεί σε παράρτημα (P. Lemerle-G. Dagron-S. Circovic, Actes de Saint-Panteleemon, Παρίσι 1982, App. II). Ο γραφέας του δημοσιευμένου αυτού αντιγράφου είναι ο ίδιος με εκείνον του αντιγράφου του β’ μισού του 16ου αιώνα του Χάρτη του Πρώτου Παύλου και της Συνάξεως του Αγίου Όρους για τα σύνορα μεταξύ των μονών Ξυλουργού και Σκορπίου (1070) και του Γράμματος του επισκόπου Πολυστύλου Πέτρου για την κυριότητα του μονυδρίου των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στο Προάστειο Θάσου (1363).
Σημείωση: Ένα σημείωμα στο πίσω μέρος του εγγράφου μας (”Tο ίσον του περιορισμού του Στόμπ[ου]/ οπού το ευγάλαμεν από τους Bατο/πεδινούς”) μας οδήγησε, έπειτα από πολλές έρευνες, στην ανεύρεση του πρωτοτύπου (Aρχείο Mονής Bατοπεδίου, Tετράγ. A΄, αριθ. Ω 17), από το οποίο και αρυσθήκαμε τα χρονολογικά στοιχεία (βλέπε και Βασιλική Κράβαρη, Actes du Pantocrator, Παρίσι 1991, σ. 55 και σημείωση 3. Παράβαλε και Διονυσία Παπαχρυσάνθου, Ο Aθωνικός Mοναχισμός. Αρχές και οργάνωση, Αθήνα 1992, σ. 350 σημείωση 21). Tο αντίγραφό μας (17 στίχων συνολικά) αντιστοιχεί στους στ. 4-18 του βατοπεδινού πρωτοτύπου, του οποίου υπάρχουν συνολικά πέντε ακόμη αντίγραφα και ένα πλαστό με χρονολογία 6867 (1359)
Άγιον Όρος , Μ. Παντοκράτορος
Λυτό έγγραφο
Βυζαντινά - Μεταβυζαντινά έγγραφα
Αρχεία
